Als jonge mens besloop mij ooit het wanhopige gevoel dat ik innerlijk volkomen gefragmenteerd was. Ik was even gaan liggen en in dat stille moment ging die beangstigende waarheid door me heen. Niet dat ik begreep hoe dat kwam en wat de bedoeling daarvan was, maar het was waar en ik wist het.
Sindsdien zijn er aardig wat jaren voorbij gegaan en ben ik mijn situatie beter gaan begrijpen. Het probleem van een dergelijke toestand is, dat het moeilijk is om je levensweg te bepalen: ik wist niet welke kant ik op moest. De vele fragmenten lagen chaotisch door elkaar en gaven me geen rust. Wanneer ik me richtte op een bepaald aspect, vielen na korte of langere tijd de andere fragmenten me aan. Deze kanten van mezelf vroegen ook om aandacht. De puzzel lag wanordelijk door elkaar en daardoor leefde ik altijd in spanning: de onrust van het onopgeloste innerlijke conflict.
Ik denk dat deze innerlijke chaos de reden was dat ik later ben gaan schrijven. Op papier was er plaats voor alle aspecten, daar kon ik alle facetten gebruiken en tot een eenheid samensmeden. Het was (en is) een therapie voor de ziel: wanneer ik schreef voelde ik me vervuld. Maar ja, het werkelijke leven is niet van papier, ook niet van computerschermen, en uiteindelijk staar je toch weer in de realiteit van je eigen zelf.
Beinsa Douno, de Bulgaarse geestelijke leraar, zegt:
In de vervulling van Gods wil ligt de kracht van de menselijke ziel. [1]
Hoewel hij daar iets zegt dat heel groots en belangrijk is, denk ik dat de gemiddelde mens er weinig mee kan. Is er zoiets als ‘Gods wil’ en waar zou het uitvoeren van die wil dan toe leiden? De jonge mens die ik was, zou er niets van hebben begrepen.
Oceaan van verlangen
Waarom is de uitspraak van Beinsa Douno zo moeilijk te doorgronden? Het komt omdat de ons bekende wereld een oceaan is van verlangen. Waar streven we naar? Waar gaan onze dromen, onze verlangens en wensen naar uit? Liefde, vrijheid, kennis, macht, rijkdom, waarheid, harmonie, schoonheid, ontwikkeling, eeuwig leven…
De oceaan van verlangen heeft zoveel aspecten en aanzichten. We zien de mooiste en kleurrijkste vissen, maar ook afzichtelijke monsters. De levensvreugde van een dolfijn, de verscheurende kaken van een haai. En de wind en de golven bewegen alles voort in een eindeloos ritme.
Alle rivieren stromen naar de zee, toch raakt de zee niet vol. [2]
Wat is verlangen? Niet de realisatie en concretisering ervan, maar de zuivere oerkracht die ons doet streven. Kunnen we daar iets over zeggen? Is het de kracht die ons in beweging houdt, die ons voortstuwt naar onze doelen, onze dromen? Is het ook de kracht die ons geen rust en vrede laat, die onze onvolmaaktheid aanvalt, die ons weer op weg stuurt? Is het de drang die ons doet zoeken omdat er meer moet zijn?
Lao Tse zegt:
Het onvolmaakte zal volmaakt worden. Het gebogene zal recht worden. Het holle zal vol worden. Het versletene zal nieuw worden. [3]
Hoewel we misschien niet de essentie van de oerkracht van verlangen kunnen aangeven, ervaren we toch dat deze drijvende kracht ons voortstuwt. De abstracte drijfveer manifesteert zich in een waaier van concrete begeerten. Wanneer een lichtstraal het water raakt, splitst het witte licht zich in verschillende gekleurde stralen. Dan bewonderen we de schoonheid en magie van de regenboog.
De regenboog
De mensheid is als een regenboog van kleuren, als het palet van een schilder. Eén, en toch verdeeld. Eén in het oerverlangen, verdeeld in de openbaring. Is het niet heel bijzonder dat alle miljarden menselijke gezichten verschillend zijn? Ons gezicht en onze ogen drukken onze individualiteit uit, ons persoonlijke verlangen, ons stukje regenboog.
Er is volheid, eenheid, maar ook verdeeldheid. Wanneer we bedenken dat de mensheid uiteengevallen is in specifieke aspecten, in individualiteiten, dan vormen alle mensen samen de volheid van de oorspronkelijke mens. Vinden we hier een aanwijzing voor ons zoeken, een richtingaanwijzer voor ons verlangen? Is het mogelijk om een bewustzijnstransformatie te ondergaan? Kunnen we ons gefragmenteerde ik-bewustzijn overwinnen en een staat van volheid en eenheid bereiken, van ziel-bewustzijn?
We stammen uit de eenheid, maar kennen onszelf nog niet. Dan vallen we als personen uiteen in verschillende kwaliteiten en aspecten. Nu gaan we al deze kwaliteiten, onze gehele rijkdom, bewust leren kennen. Dat wat we zien in een ander mens, is steeds een deeltje van onszelf. We leren wat liefde is. Liefde voor een ander en dus ook liefde voor die andere in onszelf. De liefde voegt ons weer samen, maakt ons weer tot een eenheid, een volheid. Echter het verschil is: nu is het een bewuste actieve eenheid van alle aspecten. Het is het vervullen van ‘Mens, ken uzelf’. Alle mensen in één mens, één mens in alle mensen.
Misschien kunnen we zeggen dat alle menselijke gezichten samen het gelaat van God vormen. Of, dat we als mensen letters zijn die, mits de liefde ze op de juiste wijze samenvoegt, de naam van God vormen.
U heeft de karakters van de natuur met uw hand geschreven, maar niemand kan ze lezen die niet in uw school geleerd heeft.
Het Woord
Het zoeken naar de ‘onuitspreekbare naam van God’ is een spirituele zoektocht naar volheid, eenheid en vervulling. Het is een onderwerp dat sterk tot de verbeelding spreekt, omdat het onlosmakelijk verbonden is met het ‘machtswoord’. Ik heb dit ‘Woord’ altijd fascinerend gevonden en het volgende citaat geeft daarvan een mooie illustratie:
En toen hoorden de twaalf discipelen een stem, een stille, zachte stem, en slechts één woord werd gezegd, een woord dat zij niet durfden uitspreken; het was de heilige naam Gods. En Jezus zeide tot hen: Door dit alles-scheppende woord kunt gij de elementen en alle machten in de lucht beheersen. En wanneer gij dit woord in uwe zielen spreekt, hebt gij de sleutels van leven en dood; van alles wat is; van alles wat was; van alles wat komen zal. [4]
Let erop, om misverstanden uit de weg te ruimen, dat de discipelen dit ‘Woord’ horen en spreken in hun ziel. Het betekent dat alleen de nieuwe, de wedergeboren ziel dit woord kan verstaan en gebruiken. Misbruik is uitgesloten omdat de in God vernieuwde ziel eenheid, liefde en goedheid is. Het ‘Woord’ kan en mag alleen voor het welzijn van alle schepselen worden gebruikt.
Voor schrijvers is het uiteraard interessant om hun eigen ‘Woord’ of ‘Stem’ te vinden. Maar niet alleen voor hen, want schrijven is een meer specifieke vorm van algemeen menselijk zoeken. Zoeken naar waarheid, wijsheid en liefde; zoeken naar betekenis en zinvolheid.
We weten allemaal dat woorden zijn opgebouwd uit letters, maar hoe deze lettertekens worden geïnterpreteerd, verschilt van persoon tot persoon. Op school leren we dat het alfabet bestaat uit klinkers en medeklinkers, en daarmee is de kous af. Er zijn echter ook mensen die achter een letter een hele wereld ontdekken: de letters worden voor hun geestelijke archetypen.
Een vernieuwd bewustzijn, een wedergeboren ziel, komt in contact met de stralen van de Geest. De katharen duidden deze stralen aan met de klinkers A-E-I-O-U. (Voor de liefhebbers van cymatica, het zichtbaar maken van geluid, is dit filmpje interessant.) De discipelen hoorden het ‘Woord’ in hun ziel. Een ziel die verbonden is met de Geest, met de levende klinkers, klinkt mee met de bron van alle leven. Daarna, onder voorwaarde dat het lichaam voldoende is afgestemd op de ziel, wordt ook het lichaam een medeklinker, een voertuig van de Geest. Zo worden we dan een levend Woord, een eenheid van geestelijke klinkers en medeklinkers.
Teth
In oude talen, die gebruikt werden toen de mensheid nog niet zo diep was afgedaald in de stof, is de relatie tussen de geestelijke inhoud en de stoffelijke vorm sterker aanwezig. De letters van deze talen hebben een beeldend karakter, we kunnen ze ook symbolen noemen. Zo wordt bijvoorbeeld in het Hebreeuws de letter ‘Teth’ weergegeven met het volgende teken:
Het is een symbool dat te maken heeft met geboorte en wedergeboorte en correspondeert met het getal 9. Dit letterbeeld wijst ook naar een innerlijke bron van Licht en Leven, van potentiële goedheid.
Ik denk dat we de hele menselijke ontwikkeling kunnen lezen in dit teken. Het begint met de punt in het centrum: de geestelijke oeridee, het geestelijke zaad, de goddelijke scheppende gedachte, het Woord. De mens die uit dit Woord voortkomt, is in potentie volmaakt, maar hij kent zichzelf nog niet. Hij is licht in licht. In een onbegrijpelijk lang proces daalt hij af naar het stoffelijke niveau, de ons bekende elementen. Deze involutie zien we in de neergaande halve cirkel aan de rechterkant. Nu is hij licht in duisternis. Hij draagt zijn geestelijke oorsprong, zijn afkomst en erfenis in zich, maar is zich daar niet meer van bewust. Dan gaat hij zijn levensweg door de woestijn van het leven, hij zwemt in de oceaan van het verlangen. We zijn nu bij de horizontale lijn aan de onderzijde van de Teth. Hij raakt volkomen gefragmenteerd omdat hij de tegenstellingen inherent aan de elementen in zichzelf opneemt. Hij eet van de vrucht van de boom van goed en kwaad.
Door de eindeloze op- en neergangen van de oceaan, door de cirkelgangen van de natuur, raakt hij zeer vermoeid en wanhopig. Hij staat steeds weer met lege handen, hij opent immer een nieuwe deur in het labyrint. Daardoor gaat hij intens verlangen naar uitkomst, naar een oplossing. De vergankelijkheid knaagt aan zijn ziel en hij smacht naar eeuwige waarden. En nu komt het mysterie van een mens, want zijn geestelijke erfenis, zijn ‘eerste liefde’ heeft hem nooit verlaten. Hij droeg haar altijd met zich mee.
Door dit nieuwe verlangen verandert hij. Hij richt zich op zijn innerlijke geestelijke centrum en de kracht van zijn eerste liefde wordt zijn redding, zijn bevrijding. Eén voor één verbreekt hij zijn ketenen met de stof. Innerlijk keert hij zich om. Hij opent zijn hart en hoofd voor de waarheid. Dit is de verticaal opgaande lijn aan de linkerzijde van de Teth. Hij gaat het bevrijdende pad en keert terug naar zijn Vader.
Het getal ‘9’ duidt op ware menswording, op de herschepping van de oorspronkelijke mens naar Geest, Ziel en Lichaam. Daarom zien we drie lijnen aan de bovenzijde van de Teth. Een op die wijze herboren en getransfigureerde mens is dus een ‘driemaal grote’ geworden, net zoals Hermes Trismegistos. Dan is een mens geworden tot een autonome, zelfscheppende emanatie van Waarheid, Wijsheid en Liefde. Nu is hij het levende Woord. Hij is vrij en gebruikt deze vrijheid om zijn medemensen bewust te maken van hun innerlijke rijkdom, hun hoge afkomst. Daarom daalt er uit de cirkel van het getal 9 een lijn naar beneden: de eeuwigheid daalt in de tijd. Het is de roep van de Vader, een uitnodiging aan al zijn kinderen.
Voor de mentale westerse mens kan het nogal kinderlijk en naïef overkomen om letters en getallen op een geestelijke wijze te interpreteren. Maar ja, dat is het probleem van de intellectuele ballast, het door de bomen het bos niet meer zien. Wanneer het stoffelijke verstand verbroken is van de geest-ziel, gaat het graven in de materie. Of, zoals het Aquarius Evangelie het uitdrukt:
het steeds voorthollen van de mens in de moerassen van goddeloosheid. [5]
Waar dat toe leidt? We zien het om ons heen: de robots ontvangen ons aan de balie en kunstmatige intelligentie beantwoordt onze vragen en schrijft onze essays. Maar, het levende Woord blijft verre van ons. We hebben het ver gebracht, alleen in de verkeerde richting…
Christiaan Rozenkruis ging een ander pad. Hij ging de weg van het open hart en het ‘ontblote hoofd’. Om de geestelijke klinkers in te drinken, en het levende Woord te kunnen spreken, gooide hij de mentale razernij aan de kant en hervond de kinderlijke onschuld van zijn ziel. Dat is Leven. Dat is Waarheid. Dat is Liefde.
Alle mensen hebben hun eigen pad. Er wordt wel gezegd dat er net zoveel paden als mensen zijn. Schrijven is een deel van mijn pad. Het gaat om het vinden van de levende letters, de klinkers die de geestelijke regenboog vormen. Ik denk dat ik steeds bezig ben met het pogen de volheid van het levende Woord in m’n ziel te schrijven. Om terug te keren naar het begin.
In den beginne was het Woord! [6]
Bronnen:
[1] Peter Deunov – Wijsheidsmeester van de Liefde – logon
[2] Prediker 1:7
[3] Tao Teh King, hoofdstuk 22
[4] Het Aquarius Evangelie van Jezus de Christus 89:7-9
[5] Het Aquarius Evangelie van Jezus de Christus 13:15
[6] Johannes 1:1
