Terug naar deel 3
Speculaties over de identiteit van de oertaal van de mensheid zijn van alle tijden. [1]
Bij het ontluiken van de nieuwe Nederlandse taal legde de filoloog en arts Johannes Goropius Becanus (1519-1572) ook een relatie met de verloren gegane oertaal. Het Nieuwnederlands was de oudste taal ter wereld, want het was de spraak van Adam en Eva in het aards paradijs, zo probeerde hij met inventieve redeneringen aan te tonen. Becanus dacht dan speciaal aan de taal die in en rondom het Antwerpen van die tijd werd gesproken en hij schrok er niet voor terug om in die omgeving ook het aards paradijs te situeren! Het zal niet verbazen dat deze theorie van Becanus niet lang heeft standgehouden.
De Bulgaarse wijsheidsleraar Peter Deunov (1864-1944) verwees ook naar een oertaal, het Vatan, een voorloper van het Sanskriet. Zijn mysterienaam Beinsa Douno (betekenis: de brenger van het goede door het woord) ontleent hij aan het Vatan, dat zelf weer de betekenis “Vaderland” heeft. Op het eind van zijn leven verwees hij regelmatig naar de terugkeer van het Gouden Tijdperk – waarin Vatan werd gesproken – op deze aarde.
De oude wereldorde wordt vervangen door een nieuwe.
Liefde zal heersen op aarde.
Maar over het Vatan als oertaal laat Beinsa Douno verder niet veel los.
Meer aanknopingspunten voor de oudste taal der wereld vinden wij in de Geheime Leer, de wetenschap van de ‘verborgen zijde der dingen’ van Helena Petrovna Blavatsky (HPB, 1831-1891). Zij legt daarin uit dat deze schepping zich op een evolutieweg bevindt en dat deze eens in volmaakt geestelijk-goddelijk bewustzijn één was met wat zij God of Brahman noemt. En dat ook eenmaal weer zal zijn, als ze alle zeven fases van de huidige ontwikkelingsgang heeft doorgemaakt. Tijdens een van deze zeven stadia – waarschijnlijk het vierde – ontstond de geheime, heilige taal ofwel mysterietaal van de adepten over de hele wereld: Senzar [2].
HPB stelt over het Senzar dat er een tijd was dat de hele wereld
van één lip en één kennis was
en dat er in de
jeugd van de mensheid één taal was, één weten, één universele godsdienst.
Zij spreekt regelmatig over de ‘ene priesterlijke universele taal’ of ‘de taal der hiërofanten’ . Deze mysterietaal zou nog steeds bewaard worden in enkele broederschappen.
Wat wij er in concreto over weten, hebben we echter alleen van mevrouw Blavatsky.
Senzar heeft een eigen alfabet maar kan op verschillende manieren geschreven worden in codes die lijken op ideografieën, dat zijn karakters die een idee symboliseren, zoals Chinese karakters of Egyptische hiëroglyfen. Ook wordt gebruikgemaakt van getallen en kleuren. Echte letters lijken er nog niet te zijn. Bij haar uitleg van het ontstaan van de kosmos stelt ze dat de mysterietaal ook geometrisch van aard is en verwijst ze naar een oeroude kaart vol lijnen, concentrische cirkels en stippen.
Ze verbindt Senzar ook met de pictogramman van de Amerikaanse Indianen.
Nog maar betrekkelijk weinig jaren geleden smeekten de Indianenstammen van Amerika de President van de Verenigde Staten om hun het bezit te gunnen van vier kleine meren, terwijl de petitie geschreven was op het piepkleine oppervlak van een stukje stof, dat bedekt is met nauwelijks een dozijn voorstellingen van dieren en vogels… De Amerikaanse Indianen hebben een aantal van zulke soorten schriften maar geen enkele wetenschapper is er nog mee bekend.
[Dit werd door mevrouw Blavatsky geschreven aan het eind van de negentiende eeuw, dvn]
Een document in het Senzar vormt – naar men zegt – de Zeven Stanza’s van Dzyan, een palmbladmanuscript met weelderige symboliek. Deze ideografieën zouden een soort ‘hiëroglyfencode’ vormen voor het Senzar. Vergelijk het met de beroemde steen van Rosetta waarmee het Egyptische hiëroglyfenschrift is ontcijferd.
De symbolen die HPB beschrijft van het palmbladmanuscript zijn precies de symbolen die we aantreffen in Polynesië en in de grotten van de Pyreneeën; bij de oudste ingegrifte rotstekeningen in Afrika en in de huidige droomsymboliek. Zij moeten dus uiterst universeel zijn.
Eén symbool trekt de speciale aandacht van mevrouw Blavatsky: de wonderlijke Koemboem-boom. Het is de boom waarvan in zijn takken het universum groeit, de boom die de letters van het alfabet als vruchten produceert. Hij is te vergelijken met de bekende Yggdrasil uit de noordse kosmologie en de kabbalistische levensboom, waarin aan de takken de letters van het Hebreeuwse alfabet verschijnen en die in embryonale vorm de hele Torah zou bevatten.
Dat deze Koemboem-boom in Tibet zou groeien en dat hij de heilige symbolen van het Senzar op zijn bladeren en bast zou dragen, is geheel in overeenstemming met een visie op Senzar als de taal van de oersymboliek van de mensheid.
ADDENDUM: TWEE
De taal zelf is vaak wijzer dan de grote massa maar zelfs wijzer dan de wijsten van hen die de taal spreken. Soms houden zich waarheden in haar schuil die ooit aan velen bekend waren, maar nu vergeten zijn, schrijft Aldous Huxley. Ter illustratie haalt hij de vijftiende-eeuwse mystieke Indiase filosoof en dichter Kabir aan:
Aanschouw in alle dingen slechts het Ene; het is het tweede dat u op dwaalwegen leidt. [3]
Vergelijk hiermee het Thomasevangelie logion 22:
Als jullie de twee één maakt, en als jullie het innerlijk maakt als het uiterlijk, en het uiterlijk als het innerlijk en het boven als het beneden en als jullie het mannelijke en het vrouwelijke tot één maakt, zodat het mannelijke niet langer mannelijk zal zijn en het vrouwelijke niet vrouwelijk, als jullie ogen maakt in plaats van een oog en een hand in de plaats van een hand, en een voet in de plaats van een voet, en een beeld in de plaats van een beeld, dan zullen jullie binnengaan in het Koninkrijk. [4]
Het is zeer opmerkelijk dat in de Indo-Europese talen de wortel die ‘twee’ betekent, negatieve associaties oproept. In het Nederlands heeft het woord eendracht meestal een positieve lading maar tweedracht een negatieve. Het Griekse voorvoegsel dys (bijvoorbeeld in dyslexie) en het Latijnse dis (bijvoorbeeld in disharmonie) zijn allebei afgeleid van duo. Het verwante bis geeft een negatieve betekenis aan moderne Franse woorden als bévue (flater, letterlijk tweegezicht). Sporen van dit ‘tweede dat u op dwaalsporen leidt’ (Kabir) zijn te vinden in de Engelse woorden dubious en doubt, het Duitse Zweifel en het Nederlandse twijfel; twijfelen betekent immers dat we in tweestrijd verkeren. In het moderne Amerikaans worden bedriegers twotimers genoemd.
De unieke denker Karl von Eckartshausen (1752-1803) ziet twee evenwel als uiterst positief en noodzakelijk [5]. De harmonie die de hoogste volmaaktheid heeft, kan volgens hem alleen tot stand komen door het tweede wezen in alle naturen: de goddelijke, geestelijke en fysieke natuur. In de goddelijke natuur is dit uitgesproken tweede wezen het goddelijk woord, Jezus Christus ( wijsheid en liefde). In de geestelijke natuur wordt dit tweede wezen gevormd door rede en wil ofwel het verstand en het hart. In de fysieke natuur tenslotte bestaat het tweetal waardoor alles wordt bewerkt uit licht en warmte, aldus Karl von Eckartshausen.
Bronnen:
[1] Nico de Glas, Van Adam tot Antwerpen Een bloemlezing uit de Origines Antwerpianae en de Opera van Johannes Goropius Becanus (Hilversum 2014)
S. Kroonenberg, De binnenplaats van Babel Het raadsel van de spraakverwarring (Amsterdam 2014)
[2] John Algeo, Senzar: het raadsel van de mysterietaal, Theosofia 1987, 81 vlgg.;
Ali Ritsema, Voorbij taal Theosofia jrg. 117 maart 2016, 26 vlgg. 117-1.pdf (theosofie.nl)
[3] Aldous Huxley, Eeuwige Wijsheid (Utrecht 2004); Kabir, hier geciteerd uit Huxley
[4] Logion 22 is van de LAYTON vertaling
[5] Karl von Eckartshausen, De Mysteriën der Ware Religie , p. 151 (Haarlem 1983)
