De spirituele ontwikkeling van de Keltische volksziel – Deel 15
De dichtwerken van Ossian zijn beroemd geworden door James Mac Person [1] die in de 18de eeuw zijn Gaelisch epos vond. Er zijn echter wel twijfels of deze gedichten wel werkelijk door Ossian zijn geschreven, maar door Mac Person is Europa wel bekend met de Kelten geworden. De verzen die Mac Person de wereld inzond, werden in zijn tijd razend populair, gewaardeerd door Goethe en Herder en had een grote invloed op de Duitse Romantiek. De gedichten werden zelfs vergeleken en geroemd met het werk van Homerus. Zelfs Napoleon Bonaparte kende het werk en heeft de schilder Ingres opdracht gegeven tot het schilderen van de ‘Droom van Ossian’.
In het boek van Lady Augusta Gregory [2], de vrouw die voor het eerst de grootse Ierse sagen in een populaire hervertelling schreef, staat de wonderlijke geschiedenis van de moeder van Ossian beschreven.
Het verhaal van de schone ree
De vader van Ossian, Fionn of Finn uit het geslacht van de Fianna van Erin ( Ierland), ontmoet tijdens een jachtpartij een schone ree die ’s avonds in een mooie vrouw verandert. Zij had in het verleden een minnaar, de Duistere Druïde, afgewezen die haar uit wraak in een ree had veranderd. Een dienstknecht kreeg medelijden met haar en zei haar dat zij moest proberen in de kring rond de Fianna te komen, omdat de Duistere Druïde dan zijn macht over haar zou verliezen.
In dit verband is het nodig te vermelden waarom de Duistere Druïde zijn macht verloor wanneer de ree in het midden van de clan van de Fianna zou komen.
Wilde men opgenomen worden in deze clan dan moest men ingewijd worden. Fianna betekent namelijk ‘landlozen’, mensen zonder vaderland. De uitdrukking ‘landloos’ is door alle tijden heen een universeel begrip en geeft aan dat we hier te maken hebben met een ‘mysterieleerling’.
Iemand die ‘landloos ’was brak met zijn familie, met zijn eigen clan waarin hij geboren was en liet zich vrijwillig opnemen in de clan van de Fianna.
De band die de leden van de Fianna clan bond was van een geestelijke oorsprong. De Fianna beschikten kennelijk over een macht die groter was dan die van de Duistere Druïde en vandaar dat de ree die kring werd aangeraden.
Wanneer dan het hert de Fianna ontmoet, wordt zij weer de mooie vrouw die zij eens was. Finn schenkt haar zijn liefde, zweert de jacht zelfs af en neemt haar tot vrouw.
Op een dag wanneer haar man afwezig is, verdwijnt zijn vrouw weer. Finn zoekt zeven jaar naar haar zonder zijn geliefde vrouw ooit terug te zien. Hij ontmoet wel op een zeker moment een naakte jongeling die zijn honden hadden gevonden. De jongen die heel mooi is, kan niet spreken en Finn herkent de trekken van zijn vrouw in hem. Hij neemt de jongen mee en wanneer deze kan spreken, vertelt hij een merkwaardig verhaal. De jongen was opgevoed door een ree en hij hield zeer veel van haar. Soms kwam er een man die met de ree sprak, maar het hert hield zich altijd van hem afzijdig. Dan werd de man woedend en op een dag sloeg hij haar met een hazelroede, zodat zij gedwongen werd hem te volgen. De jongen wilde haar volgen, maar kon zich niet bewegen. De ree keek hem na met tranen van verdriet. Hij bleef huilend van woede en frustratie achter in het woud en verloor zijn zinnen, totdat de honden van Finn hem vonden en hij ontwaakte.
Finn noemt de knaap Ossian. De naam Ossian of Oisin betekent ‘hertje’ en toepasselijk voor de zoon waarvan de moeder in een hert betoverd is. Ossian maakt prachtige gedichten voor de clan en later behoorde hij tot de goede strijders in het geslacht van de Fianna. Uit Ossiaans werken van James Mac Person is het volgende gedicht:
Gij zon, die daarboven voortrolt,
rond als het schild van mijn vader,
vanwaar zijn uw stralen afkomstig,
vanwaar uw licht, dat nooit verbleekt?
Gij stijgt op in verschrikkelijke schoonheid,
de sterren verbergen zich in de diepte der hemelen,
de maan, huivert en bleek,
verzinkt in de golven in het westen,
maar gij blijft alleen voortschrijden,
wie kan u metgezel zijn op uw baan? [3]
De Ossiaanse gedichten werden in het midden van de 19de eeuw door de Ossian Society uitgegeven en vanaf die tijd werden zij razend populair. De Europeanen beleefden een wereld van feeën, helden, goden en demonen die men al lang vergeten was. Men kreeg het vermoeden dat deze verhalen van grote betekenis waren geweest. Men begon ook deze vertellingen met andere mythologieën te vergelijken, maar dat was moeilijk en bijna onmogelijk.
In ieder geval werd het duidelijk dat de mythologieën vóór de christelijke tijd waren ontstaan en dat we de hoofdfiguren in deze verhalen als directe afstammelingen of Avataren moeten zien. Het zijn de reïncarnaties van goden in een menselijk lichaam. Het idee van wedergeboorte was voor de christelijke schrijvers een pijnlijk onderwerp en vandaar dat er nogal wat verwarring is ontstaan. Ze veranderden de verhalen en pasten ze soms aan met de ideeën van hemel en hel.
Zo wordt van Cuchulainn vertelt dat hij een Avatar was van de godheid Lug. De Ieren hadden er totaal geen moeite mee dat sommige figuren nu als mens en dan weer als een godheid naar voren kwamen. Voor een volk dat tot een hoge graad helderziend was, waren deze verhalen niets buitengewoons.
Bronnen:
[1] James Mac Person, The Works of Ossian, 1765
[2] Lady Augusta Gregory, Gods and fighting men, 1905
The Project Gutenberg eBook of Gods And Fighting Men:, by Augusta Gregory
[3] The poems of Ossian (nls.uk)
[4] Jakob Streit, Zon en Kruis [Sonne und Kreuz] , Freies Geistesleben, Stuttgart 1977
[5] Hans Gsänger, Irland. Insel des Abel. Die irischen Hochkreuze, Verlag Die Kommenden, 1969
