Het genezende principe van een plant is haar archetype
Paracelsus zei, dat het arkanum, dat is de essentie van het medicijn, niet dat is wat kiezen kunnen kauwen. Daarmee bedoelde hij dat het belangrijkste van een medicijn niet de actieve ingrediënten zijn, maar een spiritueel principe, dat hij arkanum noemde. Dit spirituele, genezende principe is bij de plant het archetype. Het archetype van een plant is dus het hoogste wat door het bereiden van planten werkzaam kan worden. Maar hoe is dat mogelijk? Komt deze verbinding met het arkanum, dus met het archetype tot stand, als we de plant gewoon opeten of er een thee aftreksel van drinken? Nee, dit vereist een farmaceutisch proces met de plant dat rekening houdt met belangrijke, alchemistische principes. Wat betekent dat ? In de levende (en ook in de gedroogde) plant is het archetype inactief geworden, omdat al zijn kracht gebruikt is voor het maken van de vorm. Omdat de vorm in de volwassen plant praktisch compleet is, heeft het archetype zijn essentiële potentie uitgeput en bevindt zich nu in een latente fase. Om het archetype weer actief te maken, moet het uit zijn “gevangenschap” in de fysieke vorm “bevrijd” worden.
Dat is het doel van de alchemische productieprocessen, wat ook bekend staat als spagyriek (alchemie), evenals bepaalde homeopathische processen die werken met het ontbinden van de vorm. Daardoor wordt het archetype bevrijd uit de vorm en kan nu een resonerende verbinding aangaan met het medicijn, dat tijdens de therapie kan worden overgedragen op de psyche van de mens.
Daartegenover staan, op een lager werkzaam principe van de plant, de stoffelijke principes, die door de stofwisseling gevormd worden en die daardoor invloed hebben op de stofwisseling van de mens, dus op zijn fysieke functies.
Omdat nog de geest (het archetype) noch de ziel (de energieke band) van de plant, het “innerlijk” zijn, maar de inwerking van buiten de plant komt, heeft een plant geen bewustzijn in de zin zoals een dier of een mens die heeft, hoewel een plant natuurlijk ook waarnemingen heeft.
God slaapt in de steen, ademt in de plant, droomt in het dier en ontwaakt in de mens.
Hoe geschiedt de therapie door het plantaardige arkanum
Als bij een mens door een crisis, een blokkade of een noodlottige constellatie afzonderlijke eigenschappen volgens de natuur zich niet meer kunnen openbaren en daarom een blokkade opwerpen in de levensstroom, kan door een plant, die precies diezelfde eigenschappen belichaamt een transformatie proces ondersteunt worden, waarbij het accent op de “ondersteuning” ligt, want het hoofdwerk bij een psychische transformatie ligt altijd bij het bewustzijn.
We gaan dit aan de hand van de signatuur en het wezen van een bekend plantaardig geneesmiddel beschrijven.
Plantenvoorbeeld : de guldenroede
Signatuur
De echte guldenroede (Solidago virgaurea) behoort tot de familie van de composieten, waarvan het karakteristieke kenmerk het tot een samengevoegde bloeiwijze is. Een schijnbaar “enkele” bloesem, van de composiet, zoals bijvoorbeeld een zonnebloem, bestaat uit vele kleine bloempjes, die dicht op elkaar staan op een bloembodem en door een rij van omhullende groene bladeren samengevoegd worden. Bij de zonnebloem wordt de bruine bloemschijf in het midden door talrijke enkele bloempjes gevormd, die ieder voor zich een zonnebloempit voortbrengen. De volmaakte krans van gele “bloesembladeren”, die de bruine bloemschijf als een kroon omringen, wordt gevormd door tongachtige bloesems. Elk van die “bloembladeren” van de zonnebloem is een afzonderlijk tongetje.
Bij de guldenroede vindt men een zeldzame afwijking van het basis bouwplan van deze familie. De kroon van de composiet is niet volledig ontwikkeld, er ontbreken enkele bloesemtongetjes. Het lijkt alsof men enkele bloesems aan de rand er uit getrokken heeft. Maar in het totaal beeld laat de bloem geen gebrekkige indruk achter. Samen vormen de bloempjes het beeld van een harmonisch geheel met een sterke uitstraling – aan de ene kant veroorzaakt door het dicht op elkaar staan van de aparte bloempjes, zodat ze nauw met elkaar verbonden zijn en de hiaten helemaal niet meer opvallen en aan de andere kant door de opvallende, stralende goudgele kleur.
Interpretatie
Ons psychisch omhulsel wordt vooral door het gevoel bepaald. De positief emotionele relaties met mensen, die het dichtst bij ons staan – zoals ouders, echtgenoot, kinderen en vrienden – of waarmee we dagelijks samenwerken, vormen een psychisch netwerk, waarbij we ingebed zijn en dat geborgenheid tot stand brengt. Dit netwerk vormt ons en maakt ons psychisch omhulsel sterk.
De psyche van de mens komt overeen met de bloemen van de plant. De bloemen staan analoog voor de gevoelens en de spontaan, nog niet tot daad en rijpheid gekomen gedachtes. Wat betekent het nu, dat de bloemkronen van de guldenroede niet volledig zijn en men de indruk krijgt, alsof iemand hier en daar een paar bloempjes eruit getrokken heeft. Kan men daarin het verlies van een belangrijke gevoelsrelatie zien?
Bij het lezen van de signatuur van een plant kan men een gouden regel toepassen:
Als een plant in een bepaald deel een afwijking van de norm, een gebrek, een “fout” heeft, heeft die plant daarvoor ook altijd de oplossing klaarliggen. Want alles in de natuur streeft naar evenwicht, naar balans, naar compensatie.
Wat betekent dat bij de guldenroede? Haar bloeiwijzen zijn zo stralend, zo volkomen, dat de hiaten bij de enkele bloempjes helemaal niet opvallen. Het lijkt alsof juist door de hiaten een nog inniger verbinding van de bloesems tot een geheel mogelijk wordt.
Daarom kan men in deze signatuur de kracht van het wezen herkennen, die bij de mensen troost en psychische energie tot stand brengen, als een belangrijke verbinding verbroken werd, hetzij door de dood van een familielid, een moeilijke crisis met een partner of een scheiding, het opzeggen van een vriendschap of het verlies van een arbeidsplaats. In zo’n geval kan een geneesmiddel, dat is samengesteld uit de guldenroede, ondersteunend werken. De informatie, die in de guldenroede zit, voegt zich met de er bijbehorende informatie in de menselijke geest en ontvouwt daarbij een stimulerende en geneeskrachtige werkzaamheid.
Men kan de signatuur ook nog uit een ander perspectief bekijken, dat tot dezelfde conclusie leidt. Het onvolledige treedt op een andere manier in betrekking tot de medemensen als het volledige tot de totaliteit. Iets wat heel is, ligt opgesloten in zichzelf en is autonoom. Het onvolledige daarentegen trekt naar het complementeren door naar het andere, het niet perfecte, en is afhankelijk van de betrekking tot de ander. Alleen door de verbinding daarmee kan iets volledigs, iets levensvatbaars ontstaan. Dat is de echte situatie van de mensen, want volkomenheid is alleen op het gebied van de ideeën en principes mogelijk, maar niet in de realiteit.
