De cyclus van een tot drie betreft de grondprincipes. Ze ontspruiten aan de geestelijke energie van de een, polariseren in de twee in geest en energie, om in de drie de bewustwording mogelijk te maken.
Met de vier begint een volledig nieuwe cyclus, die via de vijf naar de zes leidt. Wat zich eerst als een geestelijke krachtlijnenstructuur, als grondpatroon toonde, wordt nu concreet en zichtbaar. Het openbaart zich in de vorm.
De vier is het uit de eerste drieheid gematerialiseerde, dus het concreet geschapene. Vier is het zinnebeeld van verstoffelijking. Het is verdichting tot materie, tot materiële aarde aan toe.
De drie als de impulsgevende factor wordt gezien als mannelijk getal, de vier belichaamt als uitdrukking van het ontvangende en barende het vrouwelijke.
De vier vertegenwoordigt een nieuw vlak van openbaring. De stap van de drie naar de vier betekent het onderduiken van de ziel in een dieper ervaringsniveau. Het is de stap van de zojuist veroverde, weer geheelde eenheid, de bewustwording van de zin van het leven en van de geest die het aardse leven bepaalt.
Maar daarin zijn gevaren verborgen, want de vier is ook een twee waaraan een macht, een potentie is toegevoegd:
22
Als de ziel zich door de geestelijke ordening laat leiden en als ze de materie vorm geeft volgens deze ordening, dan ontstaat een vormenwereld die uitdrukking geeft aan de geestelijke ordening, de eenheid.
Maar laat de ziel zich uitsluitend leiden door de energie van de twee, dan verliest ze de verbinding met de een en zal zij zich in de vormenwereld uitdrukken als chaos, als strijd van allen tegen allen.
Zo kunnen we de betekenis van ‘het eten van de boom van kennis van goed en kwaad’ begrijpen. De energie van de twee krijgt macht over de mens.
De opdracht van de vier luidt: in het aardse domein de wetten en het leven van de geest opnieuw te ontdekken, terug te vinden. Dit voltrekt zich – paradoxaal genoeg – door zich verdiept naar de aarde te keren, niet om de natuur te vervolmaken, wat onmogelijk is, maar om het gaan zien van de samenhangen. Hieruit ontstaat mondigheid, en dat is voorwaarde voor de geestelijke weg, die niemand voor een ander gaan kan. Om dat te volbrengen wordt de mens op aarde zichtbare hulp geboden in de vorm van tekens, boodschappers en signalen.
Waar komen we de vier tegen in het zichtbare leven?
• Wij ontmoeten haar in de vier windrichtingen, het grote kruis van het universum. De vier jaargetijden beheersen de vier windrichtingen.
• In de vier liggen de drie dimensies van de ruimte en als vierde dimensie de tijd.
• Wij kennen de vier ‘elementen’: aarde, water, lucht en vuur.
• De gelijkzijdige vierhoek, het vierkant, is de eerste geometrische figuur die je op alle manieren in even grote delen kunt verdelen. Voor de pythagoreeërs is het vierkant daarom ook het symbool voor gerechtigheid.
• Een driedimensionale structuur kun je op vier manieren bekijken: als een hoeveelheid van punten, lijnen, vlakken en inhoudsvormen.
• Met de vier begint de lichamelijkheid. Om een ruimtelijk lichaam te bouwen heb je vier vlakken nodig.
• Symbolen voor de vier zijn ook de kubus en de rechte hoek. Vouwt men een kubus open dan ontstaat het kruis, een symbool dat al meer dan 10.000 jaar bekend is.
Niet alleen in het christendom, maar van oudsher betekent het kruis het aan de stof gebonden zijn. Om zich te verlossen uit deze gevangenis is de eerste voorwaarde de gevangenis als zodanig te herkennen en een volgende stap is de consequenties te aanvaarden: het ‘kruis op zich te nemen’.
In het Hebreeuws is de vierde letter van het alfabet de daleth, wat zoiets als deur betekent. Om op aarde te handelen volgens de wetten van de materie, moet men de deur van de vier passeren. De natuur en de natuurwetenschappen en elk praktisch bezig zijn, baseren zich op de vier.
De vier, het snijpunt van ruimte en tijd, beduidt tegelijk de deur tot verlossing en ware menswording.
De vier is het getal waarin zich het goddelijke manifesteert, of beter gezegd, kan manifesteren! Vier is het getal van de aarde; het aardse plan. De realiteit is het bewijs van het soort leven dat vorm kiest.
De vier leert ons de dagelijkse levensopgaven te aanvaarden en tot een oplossing te brengen. Zij leert ons inzien dat in alles wat we ontmoeten – hoe profaan en onwaarschijnlijk ook – een zin besloten ligt, die we kunnen ontsluiten, aannemen en volvoeren.
Waar we in de drie een vastere, zelfstandigere basis voor het leven vinden, stelt de vier door de volle confrontatie met het leven het zojuist verworvene alweer ter discussie. Met de twee ervaren we dat al het leven op tegenstellingen berust; door de drie leren we daar constructief mee om te gaan; in de vier ontmoeten we – bouwend op de voorgaande cyclus van een tot drie – de diepere vragen naar zin, bedoeling en opdracht van het mens zijn hier op aarde.
Hoe gaat dat in ons leven?
In onze zichtbare wereld doen we talloze levenservaringen op. We verlangen naar harmonie en volmaaktheid, maar ergens op die weg komen we erachter dat niets blijvend en alles vergankelijk is. Uiteindelijk komen we aan een grens – en ons hart begrijpt! Het wordt ontvankelijk voor de roep van de eeuwigheid. Vragen naar de oorspronkelijke zin van het leven duiken op en het verlangen deze zin te vinden, groeit. De vijf zal hierop een antwoord geven, want zij behelst een zich bewust opnieuw verbinden met de geest.
Bij Pythagoras geldt de vier als het ideale getal, waarmee hij doelt op de cyclus een-twee-drie-vier, die hij tetraktys noemde. De vier verzinnebeeldt het leven in de zichtbare vorm, waarbij de eenheid, de geïntegreerde tweeheid en de scheppende drieheid op de achtergrond onophoudelijk werken. Een leven in deze zin leidt tot een hogere spiraal van de een, namelijk de tien!
1 + 2 + 3 + 4 = 10
Tetraktys
Alhoewel een ideale toestand is bereikt als we de vier kunnen begrijpen, zijn we hier in het praktische leven meestal ver van verwijderd. De invloeden vanuit een te groot accent op de tweeheid in de ons omgevende wereld werken dwingend op ons in. Ze polariseren te veel, ze verzelfstandigen zich, omdat ze zich niet in de een verenigen of oplossen.
Waarom de mens zich tussen eenheid en gespletenheid bevindt, en welke kans hierin voor hem ligt, leren we uit de kwaliteit van de vijf.
