Als dat niet zo is, hoeven we ons niet te verwonderen dat het organisme van de aarde zich teweerstelt. Dat gebeurt wanneer zijn scheppende oerkrachten zich roeren. Wij roepen die op door ons gedrag.
Omdat ik schokte en beefde, viel ik op mijn gezicht en zag een visioen: zie, er was een ander huis, groter dan het vorige; alle deuren stonden voor mij open, het was gebouwd van tongen van vuur. In elk opzicht, door heerlijkheid, pracht en grootte tekende het zich zo af dat ik jullie geen beschrijving kan geven van zijn heerlijkheid en grootsheid. Zijn bodem was vuur; zijn bovenste deel was bliksem en lichtende sterren, en ook zijn dak was laaiend vuur. [i]
Het element vuur beweegt de aarde
Vuur is een scheppende oerkracht. Zij werkt op geestelijk niveau, op zieleniveau en in het stoffelijke. Hier, in het stoffelijke, is het duidelijk zichtbaar. Er gaat bijna geen maand voorbij dat er geen melding wordt gemaakt van een aardbeving of vulkaanuitbarsting. We hebben nog de beelden op ons netvlies van de vulkaanuitbarsting op het Spaanse eiland La Palma, die eind 2021 ruim drie maanden lang gloeiend hete lava uitspuwde die over het eiland uitstroomde. Uit de vulkanologie is bekend dat het toenemend aantal vulkaanuitbarstingen enerzijds verband houdt met de toename van aardbevingen en anderzijds met de versnelling van het smelten van de poolkappen als gevolg van de wereldwijde klimaatopwarming.
Heden ten dage is bekend dat de krater van een vulkaan alle gangbare voorstellingen van vuur verre overtreft. Bij een vulkaaneruptie werken geweldige krachten uit het binnenste der aarde. Zelfs het ontploffen van een waterstofbom is in vergelijking daarmee slechts een nietig brandend lucifertje. Bij een vulkaanuitbarsting kan in enkele uren 50 km3 gesteente zich als as verspreiden. Dat is ongeveer alsof de totale stad Frankfurt met een driehonderd meter dikke laag stof en gesteente bedekt wordt.[ii]
Oorzaak van de vulkaanwerking is het vuur in het binnenste van de aarde. Elke honderd meter neemt de temperatuur binnen in de aarde met ongeveer drie graden toe, tot het in het middelpunt van de aarde ten slotte net zo heet is als op het oppervlak van de zon, namelijk 5000 tot 7000 graden Celsius. De hitte stamt uit de oertijd, toen de aarde smolt onder een meteorietenbombardement. Het verval van radioactieve elementen in het binnenste der aarde liet de planeet daarbij ‘bobbelen’. Omdat de gezamenlijke zwaartekracht van de totale aarde op de aardkern drukt, smelt deze niet.
Op minder dan 2900 kilometer diepte zijn de temperaturen weliswaar lager, maar tegelijk is ook de druk van de zwaartekracht lager. Daar kan het gesteente zich uitbreiden en veranderen in een honingachtig magma. En vaak baant deze brandend hete gesteentebrij zich een weg naar de oppervlakte – een vulkaan breekt uit. Meestal gebeurt dit aan de randen van twee aardeplateaus, als het ene onder het andere duikt, in de hete diepte smelt en als magna weer opzwelt.[iii]
Ook de mens van de tegenwoordige tijd wordt door het vuur bewogen. Een ‘onheilig’ zielevuur heeft hem ertoe gebracht de natuur genadeloos aan zijn eigen wil te onderwerpen en uit te buiten. Het is het vuur van egoïsme en materialisme, dat steeds weer leidt tot wrijvingen, strijd, conflicten en oorlogen. Onder onze voeten heeft zich al tientallen jaren een hoge druk opgebouwd. Wij voelen de spanningen in de atmosfeer om ons heen, wij beleven de bedreiging van het eocysteem, de bedreiging door oorlog, terrorisme en waaghalzerige experimenten op het gebied van kernenergie en genetische manipulatie.
De aarde bestaat uit meerdere lagen en de bovenste daarvan is de aardkorst. Een diepere laag wordt door Rudolf Steiner als ‘vuuraarde’ of ‘vuurlaag’ aangeduid en is het uitgangspunt voor aardbevingen en vulkaanwerking. Deze sfeer heeft volgens Steiner affiniteit met de menselijke wilskrachten.
De wil werkt in op de vuurlaag. Zo bestaat er een samenhang tussen het innerlijk van de mens en het innerlijk van de aarde… Daardoor ontstaan aardbevingen, vulkaanerupties en zeebevingen.[iv]
Steeds meer mensen vermoeden of erkennen in onze tijd dat de aarde een levend wezen is. Wij leven niet alleen op de aarde, maar in zekere zin ook in de aarde, in haar atmosferische veld. Wij ademen haar lucht in, drinken haar water en ontvangen onze levenskracht uit haar producten. Als mens zijn wij dat deel van de aarde dat tot denken ontwaakt is. Dat zou een denken moeten zijn dat in overeenstemming is met het totale organisme van de aarde en het positieve impulsen geeft. Zo niet, dan hoeft het ons niet te verbazen als het organisme aarde zich verzet. Dat gebeurt wanneer zijn scheppende oerkrachten zich roeren. Wij roepen die op door ons gedrag, ontbinden ze – en zij corrigeren de afwijking.
Rudolf Steiner zag honderd jaar geleden al een directe samenhang tussen het toegenomen materialistische denken van de mensheid en een toename van vulkaanuitbarstingen en aardbevingen.
In de zielen van de mensheid gebeurt iets, bijvoorbeeld dat een groot deel der mensen vervalt tot materialisme. Dat veroorzaakt dat Ahriman zich in zijn element kan uitleven (…) Ahriman wekt stormen, vulkaanuitbarstingen en aardbevingen op. [v]
Collectief gezien bewegen wij ons als mensheid langs een breuklijn. De breuklijn waar wij op balanceren, is de plaats waar twee tijdperken op elkaar stuiten. Vergelijkbaar met een fysieke aardbeving, waarbij twee tektonische platen op elkaar stoten en een breuklijn vormen waaruit de opgehoopte druk kan ontwijken, staat de mensheid voor een ‘ziele-aardbeving’, of bevindt zich er al middenin. Een belangrijke stap in de bewustzijnsontwikkeling is aanstaande. De aarde dwingt ons om ons gezamenlijke gedrag te veranderen. Als we dit weigeren, ontstaan enorme spanningen, zowel in het innerlijk van de mensheid als in het binnenste van de aarde. Uit het binnenste van de aarde stijgen vurige energieën met hoge trilling omhoog, die de oppervlaktestructuren van ons materialistische leven doorbreken. Ze stoppen nergens voor, ze banen zich een weg door alles wat verhard is, ze maken het weker en vloeiender.
In de concrete wereldgeschiedenis doorkruisen ze de gewone gang van zaken. De IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull bijvoorbeeld, dwong na zijn uitbraak in maart 2010 door zijn enorme asregen een week lang tot een volledige stop van het Midden-Europese vliegverkeer en veroorzaakte een chaos in het transportwezen en het maatschappelijk verkeer.
We kunnen niet op de oude voet verder gaan. We worden gecorrigeerd opdat er een vruchtbare bodem ontstaat voor een omdenken, voor een noodzakelijke omwending. In de collectieve psyche ontladen de energieën zich van de ‘ziele-aardbeving’ in de vorm van oorlogen en migratiestromen, die daarmee ons collectieve noodlot door lijden en traumatische gebeurtenissen veranderen.
Hoe reageren wij op deze collectieve aardbeving, op deze ellende? We weten dat onze tegenwoordige manieren om te reageren ontoereikend zijn. We hebben de laatste jaren onze reacties op de verstoringen in deze wereld beleefd. We hebben meegemaakt dat wij in onze angst ineenkrimpen en ons aan ons bezit vastklemmen, om onze ‘levenswijze’ en onze ‘levensgewoonten’ overeind te houden. We hebben ook ervaren dat wij onze angst snel op anderen projecteren. Maar om toch iets fundamenteel nieuws te laten gebeuren in de beginnende nieuwe eeuw, moeten we het samenspel van vuur en water begrijpen, zowel uiterlijk als in de geest-zielewereld.
Vuur en water
De wetenschapper Marcel Violet heeft veel experimenten uitgevoerd waarmee hij kon bewijzen dat alle wateren, meren en rivieren van de aarde elektromagnetische golven absorberen, een feit dat een zeer heilzame uitwerking heeft op de mensheid en het aarde-organisme. Onweer heeft een zeer hoge spanning. Elektriciteit in de lucht is een werkzaam vuurelement. Regenwater toont na een onweer een krachtige uitwerking in de omgeving en bevordert de groei van planten en dieren. Water neemt de vuurkracht op en samen dienen ze de natuur. In Rusland vangt men regenwater bij onweer speciaal op voor dieren die ziek zijn, omdat men heeft ervaren dat de dieren in de kuddes dan duidelijk sneller groeien. Het vee op de wei zoekt na een onweer steeds naar drinkwater uit de kuilen, ze weten instinctief dat hun organisme daardoor gesterkt wordt.[vi]
Je zou zelfs kunnen zeggen: het water heeft het vuur nodig. Het heeft een belevendiging en vitalisering door elektromagnetische en kosmische straling nodig. Toen de oude alchemisten naar het ‘levende water’ zochten, bedoelden ze daarmee niet een bepaalde, uitzonderlijk zuivere waterkwaliteit, die ergens te vinden zou zijn. Ze wilden veeleer tot uitdrukking brengen dat het menselijke organisme, dat voor 50 tot 60% uit water bestaat, moet worden blootgesteld aan een elektromagnetische kracht, een vuurkracht, om ware vitaliteit te ontvangen. En dat hetzelfde ook op zieleniveau moet gebeuren.
In alchemisch opzicht zijn wij als mensheid, die onszelf vergiftigen door bepaalde eigenschappen, voeding, adem en een ‘onheilig willen en denken’, tot brak water geworden, een onnatuurlijk en levenloos water.
Wij absorberen niet alleen door middel van denken, voelen en door de zintuigen, maar wij absorberen met ons hele wezen, door de huid, door het magnetisch veld van het haar. Ons hele organisme is een groot ontvangend veld. Als dit ontvangende veld dat wij – in onze natuurlijke toestand – zijn, verstoord wordt, ontstaat een tegenreactie, weerstand, wrijving, disharmonie tussen water en vuur. [vii]
Om een ‘levende ziel’ te worden, zo beschrijven Henk en Mia Leene, hebben wij kosmische energie nodig. De ziel die zich in ons bevindt, is in haar etherische vorm een oorspronkelijk ‘atoom’ uit een goddelijk-geestelijke kosmos, waarin water en vuur harmonisch en heilzaam zijn samengesteld. Een spiritueel elektromagnetisch veld moet een zo hoge vibratie bezitten dat dit het ziele-atoom beroert, zodat wij als persoonlijkheid de sterke impuls ervaren om te veranderen.
Ziele-impulsen, elektromagnetische flitsen die het ziele-atoom beroeren, zijn onontbeerlijk voor de ziele-ontwikkeling. (…) Eigenlijk kan men zeggen dat een ruimte waarin spiritueel gewerkt wordt, een plaats is waarin voortdurend ‘donder en bliksem’ aanwezig moeten zijn. Spirituele ontladingen die een krachtige vuurimpuls ontsteken en overdragen.[viii]
Door zulke vuurimpulsen uit het krachtveld van een spiritueel strevende groep zijn wij in staat het licht dat wij in onze eigen diepte ontdekken, als ‘vonk van de wereldziel’ op te vatten. De aarde heeft dit licht nodig en wij kunnen het in ons vrijmaken, voor al het leven op en in de aarde. Dat wat in ons geschiedt, straalt uit in het totale organisme. Wij kunnen de aarde iets van onze innerlijke essentie, van ons hartenvuur schenken. De mystici aller tijden hebben ervan getuigd hoe het vurige hart van een ontwaakt mens op de energiestructuur van de aarde gericht kan worden. Vanuit het menselijke hart kan een vurige, helende energie in de door materialisme verontreinigde innerlijke werelden stromen. Het is deze liefdesenergie, waarin alle tegenstellingen in eenheid met elkaar verbonden zijn.
Als alle mensenharten in de ware betekenis de Christusgeest zullen beleven, dan zal de kracht die daar uitstromen zal zo sterk zijn, dat zij vuur en water tot rust kan brengen.[ix]
Deze liefde-vuurkracht verandert ons. Zij verandert ook de wereld. Hermann Hesse heeft dit indrukwekkend in een gebed tot uitdrukking gebracht:
Laat mij twijfelen, God, aan mijzelf,
Maar niet aan u!
Laat mij de hele treurigheid van het dwalen proeven,
Laat alle vlammen van het lijden mij aantasten,
Laat mij alle smaad lijden,
Help mij niet om overeind te blijven,
Help niet om mij te ontplooien!
Maar als mij hele ik afbreekt,
Toon mij dan
Dat gij het was
Dat gij die vlammen en het leed baarde,
Want graag wil ik verderven,
Ik wil gaarne sterven,
Maar sterven kan ik slechts in u.
Lass mich verzweifeln, Gott, an mir,
doch nicht an dir!
Lass mich des Irrens ganzen Jammer schmecken,
Lass alles Leides Flammen an mir lecken,
Lass mich erleiden alle Schmach,
Hilf nicht mich erhalten,
Hilf niet mich entfalten!
Doch wenn mir alles Ich zerbrach,
Dann zeige mir
Dass du es warst,
Dass du die Flammen und das Leid gebarst,
Denn gern wil ich verderben,
Will gerne sterben,
Doch sterben kann ich nur in dir.
Bronnen:
[i] Henoch, Das angelologische Buch, Hfdst. 14, vers 8-19
[ii] Uit: DIE WELT, Inneres Feuer hält die Erde in Bewegung, artikel d.d. 24-07-2002
[iii] T.a.p.
[iv] Steiner, Rudolf, Kosmogonie. GA 94, Dornach 2021, tweede druk
[v] Steiner, Rudolf, Die Beantwortung von Welt- und Lebensfragen durch Anthroposophie, GA 108, Dornach, tweede druk 1986
[vi] Violet, Marcel, Le secret des Patriarches, https://de.scribd.com/doc/260065640/Le-Secret-Des-Patriarches-Marcel-Violet
[vii] Leene, Henk en Mia, Das Zusammenschmelzen von Feuer und Wasser, http://henkenmialeene.org
[viii] T.a.p.
[ix] Steiner, Rudolf , Kosmogonie, t.a.p.
