Wu wei is een term uit het taoïsme en verschijnt voor het eerst in de Daodejing.
Wu wei wordt over het algemeen vertaald als niet-doen.
Het is een manier van leven die ook wordt beoefend in de Chinese schilderkunst.
Hetzelfde onderwerp wordt keer op keer geschilderd – bijvoorbeeld een berg of een boom.
Wat kan dit te maken hebben met niet-doen?
Wordt het niet saai om telkens hetzelfde motief te schilderen?
Het gaat niet primair om het onderwerp of het resultaat van het schilderij, maar om het proces.
De kunstenaar beoefent een manier van leven.
Hij probeert zijn creatie in harmonie met Tao te brengen.
Volgens de Chinese traditie wordt Tao het principe van de oorsprong genoemd, waardoor alles ontstaat en in leven wordt gehouden. Het is een hoger, spiritueel-goddelijk ordeningsprincipe, dat in zijn wijsheid het menselijke, rationele begrip ver te boven gaat.
De schilder richt zich op dit hogere principe en past zich daaraan aan.
Hij wil niet langer de doener zijn, de schilder, maar Tao moet door hem heen kunnen werken, via zijn hand. Hij “doet” en toch niet. Hij is actief in het niet-handelen.
Je zou het ook niet-inmengen kunnen noemen, een niet-inmengen in de wetten van Tao.
De schilder laat deze wetten intuïtief door hem heen werken; hij probeert zich te verenigen met de scheppende kracht van Tao, die te herkennen en weer te geven in het beeldmotief.
Door het schilderproces leert hij onderscheiden, in hoeverre hij zijn eigen wil nog wil uitvoeren of Tao in zich kan laten werken.
Omdat Tao in alles is, is er zonder Tao niets.
Oefen je in het niet-doen, en alles zal ten goede komen.
Laotse
