In de roman De Blinde Musicus toont de Oekraïense musicus Vladimir Korolenko aan dat iemand altijd vervulling kan vinden in het leven, vooropgesteld dat diegene niet gefixeerd blijft op zichzelf en zijn verdriet, maar de spirituele bedoeling van zijn bestaan (h)erkent.
Door de hele menselijke geschiedenis heen vinden we verschillende geschriften in diverse culturele situaties, die getuigen van een diepe spirituele verbinding met een kracht die van gelijke aard is voor alle schepselen. Een van deze bronnen, waar heel veel mensen bekend mee zijn, is de Bijbel. Voor de grondleggers van het Gouden Rozenkruis, J. van Rijckenborgh en Catharose de Petri, is die zeer fundamenteel. Zij vermelden:
Wij zien de Bijbel niet als een historisch verslag, maar als een hedendaagse signatuur van de strevende mens die het pad wil bewandelen. (…) Het christelijke inwijdingsmysterie is een vreemde en bijzondere gebeurtenis. [1]
Het is niet eenvoudig om de Bijbel te begrijpen als gids voor je leven. Tot op de dag van vandaag heeft de symbolische taal ervan aanleiding gegeven tot veel tegenstrijdige interpretaties, wat de vele christelijke bewegingen kan verklaren die als gevolg hiervan zijn ontstaan, en vooral in onze moderne tijd, waar we vaak een volledige afwijzing van de Bijbel aantreffen. Er zijn veel intelligente mensen die meerdere talen spreken, die verschillende culturen hebben bestudeerd en zich daarop kunnen oriënteren, maar toch niet in staat zijn om vanuit deze intellectuele basis de versluierde mysteries of symbolische betekenissen die eigen zijn aan de Bijbel te herkennen. Het is dus niet verwonderlijk dat de ruzies over de interpretatie ervan blijven groeien, ook al bracht dit geschrift een boodschap van mededogen en eenheid.
In zijn ‘studie’ De Blinde Musicus, biedt Vladimir Korolenko (1853-1922) ons een fascinerend voorbeeld hoe het Nieuwe Testament te begrijpen als hulp voor iemands eigen ontwikkeling.
Korolenko [2] neemt de lezer bij de hand en leidt hem als het ware door zijn leven, en laat zien hoe zijn blindheid in visie kan veranderen en zijn onwetendheid in inzicht. Hij werkte meer dan 30 jaar aan deze studie, steeds veranderingen en aanvullingen aanbrengend, hopend dat hij in staat zou zijn de lezer een steeds helderder uitleg van zijn betrokkenheid te geven. Korolenko nodigt ons uit om deel te nemen aan een schitterend experiment.
Noch de Tsaar noch Lenins dictatorschap, evenmin als een vierjarige verbanning naar Siberië, inclusief één jaar in het eeuwige ijs, noch oorlogen, konden de stralende levenshouding die hij had verkregen temperen. Integendeel, hij beschreef later deze moeilijkste jaren als de beste en vreugdevolste van zijn leven.
In De Blinde Musicus beschrijft hij de stralende Christus in iemands eigen ik als volgt:
Een blinde zoon, Peter Popelsky, wordt geboren in het gezin van een rijke landeigenaar. Hij wordt omringd door een liefhebbende moeder, een zorgzame vader, een gevoelig speelkameraadje en een begripvolle bediende. Alle wensen van het kind worden vervuld, behalve één: kunnen zien. Spelen, paardrijden, uitstapjes, niets kan hem volledig troosten. Op zijn piano speelt hij steeds droevigere deuntjes. Overweldigd door zelfmedelijden realiseert de jonge blinde man zich de hopeloosheid van zijn situatie. Zijn oom Maxim, een oorlogsveteraan, neemt hem mee naar de blinde bedelaars die dikwijls op de stoffige landwegen voorbijkomen. Peter besluit zich bij deze bedelaars aan te sluiten. Na lange tijd keert hij terug, veranderd – opgewekt, grenzeloos dankbaar. Een nieuw leven is begonnen. Hij trouwt met zijn speelkameraadje. De zoon kan zien!
Als een getalenteerde pianist betovert hij nu zijn publiek, dat hem waardeert en aanbidt.
Waarom was de auteur Vladimir Korolenko zo populair in zijn tijd? En waarom is zijn talent vandaag de dag nog altijd relevant? Allereerst omdat zijn helden actief op zoek zijn: hun gedachten en hun ziel zijn constant in beweging. Korolenko’s helden kennen geen stilstand in hun ontwikkeling maar blijven onophoudelijk streven in hun leven, ongeacht moeilijkheden en beproevingen.
Dit onophoudelijke zoeken is essentieel voor ieder van ons.
Zijn favoriete karakters geven ons de mogelijkheid om de innerlijke overwinning van moeilijke omstandigheden te herkennen en zij stellen ons in staat om iets hoogs en waarachtigs in ons zelf te ontdekken: de diepe bedoeling van ons bestaan.
De Blinde Musicus is doordrenkt met een intense zoektocht naar de geest. In het voorwoord van de zesde editie schreef de auteur:
Het fundamentele psychologische motief van de studie is de instinctieve, organische neiging tot het licht. Dit is de bron van de mentale crisis die mijn held ondergaat en de oplossing daarvan.
‘Licht’ is het sleutelbegrip in dit werk. Korolenko gebruikt het niet alleen in de zin van een blinde jongen, en later het streven van een jonge man naar natuurlijk licht, maar ook in de zoektocht naar het begrip van het spirituele licht, de spirituele wereld.
Korolenko kruipt als het ware in de huid van een wetenschapper, een onderzoeker. Daarom noemde hij zijn werk een étude (Frans: studie, onderzoek), naar analogie van de études van de Franse realisten en naturalisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw (Emile Zola, Jules en Edmond Goncourt, Guy de Maupassant en anderen). Net als de Franse schrijvers onderzocht Korolenko de invloed van externe omstandigheden op de spirituele ontwikkeling van de mens. Waar het bij hen vooral om materiële ontberingen ging, was het bij Korolenko een lichamelijk lijden, een blindheid, waarmee de hoofdpersoon moest worstelen.
Peter Popelsky’s moeilijke pad tot ontdekking van de spirituele wereld vormt het thema van het werk.
Het verhaal gaat niet alleen over de lichamelijke ervaringen van de hoofdpersoon, maar bovenal over de beproevingen van een mens die zoekt naar zichzelf en naar het doel van het bestaan.
De Bijbel leert ons immers dat we allen geestelijk blind terwijl we zien, en geestelijk doof terwijl we horen. De boodschap van Korolenko was dat iemand vervulling kan vinden, zo lang hij niet gefixeerd blijf op zichzelf, zijn pijn of zijn persoonlijke ervaringen, maar eerder de spirituele bedoeling herkent achter zijn bestaan.
Peter ontdekte dat zijn roeping tot de muziek, naast andere zaken, niet alleen belangrijk was voor hemzelf maar ook voor de mensen rondom hem. Zijn huwelijk met Evelina en de geboorte van hun zoon, die niet blind-geboren was, was de grote beloning voor zijn moeilijke zoektocht. Nu werd hij vergezeld door het innerlijke licht, dat nu zijn leven op een andere wijze verlichtte.
Het werk eindigt met het pianoconcert van Peter, voor een groot publiek. Ook Maxim luistert naar de wondermooie melodieën die zijn neef speelt – puur en oprecht. Melodieën die niet alleen de vreugde van het leven in zich hielden, maar ook de pijn en het lijden dat Peter had ondergaan samen met andere mensen. En oom Maxim realiseerde zich dat Peter ingrijpend veranderd was; hij was spiritueel ziende geworden:
Ja, hij heeft een openbaring gehad: in plaats van een blind en niet te blussen egocentriciteit, draagt hij zijn ziel een gevoel van doelgerichtheid; hij voelt zowel het menselijke lijden als de vreugde, hij heeft een openbaring gehad en zal in staat zijn de ongelukkigen te herinneren aan dat vreugdevolle leven.
En de oude soldaat boog zijn hoofd dieper en dieper. Hij heeft zijn werk gedaan hier en hij heeft zijn leven niet vergeefs geleefd. De hele kracht van de dwingende tonen die weerklonken in de zaal en de menigte overspoelden, vertelde hem precies dat. [3]
Peter Popelsky volgde het pad van lijden, het pad van de Christus, op zijn eigen manier en kwam tot een nieuw bewustzijn, een licht-heid van geest.
Een allesomvattende dimensie van leven had zich voor hem geopend, een leven voor het belang van de mensheid. Kunst en creativiteit kunnen getuigen zijn van het licht en van krachtige bronnen.
Nadat hij het licht in zichzelf had gevonden, begon Peter het te verspreiden onder andere mensen die lichamelijk ziende waren, maar geestelijk blind. Zo versterkt Korolenko het idee dat er meer licht en waarheid in de wereld zal zijn als mensen hun hart wakker maken en door hun manier van leven anderen tot de waarheid en het licht roepen.
Iedere artiest weet dat hij slechts het allerbeste kan bereiken wanneer zijn geest geheel is toegewijd en geabsorbeerd door de inspiratie van het moment. Hij is dan in staat al zijn energie te geven en wat meer is, hij trekt zo hogere kracht tot zichzelf, want kracht die zo is ontvangen, blijft voor altijd. [4]
In ieder mens liggen onuitsprekelijke schatten opgeslagen, die hij kan vrijmaken en waarmee hij creatief en spiritueel kan werken, want dat is het ware potentieel van ons wezen.
Dit wonder kan in iedereen plaatsvinden, de nieuwe persoon kan in het hart ontwaken. Niet langer is het de blinde binding van het licht, maar het bewuste zijn in de geest dat wacht op de mens.
Hij zal in staat zijn te ZIEN.
Jacob Böhme zegt het zó:
De hemel is overal, door de hele wereld en los van de wereld, zonder scheiding, plaats of locatie, en werkt door goddelijke openbaring alleen in zichzelf, en in dat wat erin komt, of in dat waarin het geopenbaard wordt, wordt God geopenbaard. Want de hemel is niets anders dan een openbaring van het eeuwige Eén, aangezien alles werkt en wil in stille liefde. [5]
Het is tijd voor een nieuw mensbeeld. Het is tijd voor een nieuw realisme. [6]
Bronnen:
[1] Van Rijckenborgh, J. en Catharose de Petri, De universele gnosis, Rozenkruis pers, Haarlem 1994
[2] Korolenko, Vladimir G., Episoden und Erzählungen (Afleveringen en verhalen), 1953
[3] Ibid 2
[4] Prentice Mulford; Ausgewählte Texte (Geselecteerde teksten), 1986
[5] Jakob Böhme, Glaube und Tat (Geloof en daad), Berlin 1976
[6] Rutger Bregman, Im Grunde gut (In principe goed), 2023
