De spirituele ontwikkeling van de Keltische volksziel – Deel 17
De Godheid Hu is in de Keltisch mythologie de geestelijke, niet stoffelijke zon en hij was gehuwd met de godin Ceridwen. Zij vertegenwoordigt de wereldziel en schenkt de menselijke ziel het visionaire vermogen. Hu bracht de mens op een hoger plan, naar een staat van bewustzijnsuitbreiding in de geestelijke wereld, maar niet eerst voordat de menselijke ziel door middel van Ceridwen door de diepten van de duisternis was gegaan om tot zelfkennis te komen.
Ceridwen was een harde meesteres, zij is de ingewijde ziel die de geestelijke wereld kan waarnemen. Om de menselijke ziel geschikt te maken voor die waarneming moesten er allerlei testen en lessen ondergaan worden in zogenaamde ‘avonturen’.
In vele verhalen lezen we over bepaalde voorwerpen die gevonden moesten worden en die verwijzen naar een spiritueel-alchemisch geheim. Enkele voorbeelden zijn: de Graalbeker in het Parzival verhaal die gevonden moest worden of het zoeken naar de Steen der Wijzen.
In veel legenden gaan de helden avonturen aan in een schip van glas. Volgens de dichter Taliesin ging Alexander de Grote in een glazen boot op reis en het schip van Osiris was ook uit glas vervaardigd. Ook wordt er verteld dat Glastonbury zo genoemd werd, omdat het Het Eiland van Glas was, waar een gezegende toestand heerste, omdat het de queeste naar de graal voltooid had.
Glas, of een soort van, zou het materiaal zijn geweest waarmee het dusgenaamde ‘slangenei’, de bekende talisman van de druïden was gemaakt. Volgens Plinius kon het op water drijven en als een boot de stroom weerstaan.
Zo is de grote worsteling naar Waarheid waarvan de eerste pogingen worden verhaald in de maçonnieke overlevering: het gieten van de glazen zee, het mysterie van Melchizedek, een geestelijke alchemie.
Ceridwen was de vruchtbare moeder van de wereld, de Demeter van de Kelten, die alle dingen tot aanzijn schiep. Ceridwen had twee zonen en een dochter. Een van de zonen heette Morvan, de zoon der Sereniteit en de dochter was Creivyw, de lieflijke jonkvrouw. De andere zoon was de afzichtelijke Avagdu, dat duisternis betekent, die in een ieder van ons huist en die verlost dient te worden. Ceridwen wil haar zoon helpen en zij brouwt in de Cauldron een drank die haar zoon zou ’genezen’. In het volgende hoofdstuk wordt hier dieper op in gegaan.
Hu die het gouden juk van de zon droeg, vergezelde de mens op zijn tocht vanuit de duisternis tot de klaarheid van het licht. De mysteriën van Hu openbaarden de andere pool van het menselijk bestaan: het opstijgen van gereinigde ziel naar de verheerlijkte staat van bewustzijn in de geestelijke wereld.
Hu en Ceridwen worden ook wel vergeleken met de twee kolossale beelden in de Hibernische mysteriën waar een leerling naar geestelijke kennis voor werd geplaatst, nadat hij eerst een periode van strenge voorbereiding had doorstaan waarin hij tot de ontdekking kwam èn de ervaring had dat de zintuigelijke wereld een illusie was zonder een werkelijke zijns toestand. Eveneens moest de mens tot de ontdekking komen dat de waarheid zich verbergt achter de illusie en dat het ware Zijn niet in de zintuigelijke wereld gevonden kan worden.
Wanneer dan de leerling het spanningsveld van illusie en Waarheid in het diepst van zijn ziel ondervonden had, werd hij voor twee indrukwekkend grote beelden geplaatst en moest hij het wereldwoord ontdekken. Gezeten voor de beide beelden moest hij het wereldgeheim ontcijferen. Wie voor deze beelden zat, verkreeg ziele ervaringen, een geestelijke beleving van hoe kosmos en microkosmos op elkaar inwerken.
Bij het mannelijke beeld, de zonnezuil, ervoer hij de zonnekrachten die diep in zijn bloed te voelen was. Bij het vrouwelijke beeld, de maanzuil, verkreeg hij een verstarring, ervoer hij de aardewinter en de maankrachten. Het mannelijke beeld moest hij indrukken en ervaren dat het hol was en elastisch in tegenstelling tot het vrouwelijke beeld, dat plastisch was wanneer hij het aanraakte.
De twee Hibernische beelden van zon en maan naar een tekening vanSteiner
Zo alleen gelaten voor deze gigantische beelden raakte de leerling in verwarring en had hij alleen maar vragen, vragen en nog eens vragen. Met andere woorden: hij stond voor de grens naar de geestelijke wereld en je zou dit gegeven ook kunnen vergelijken met een koan (een onmogelijke vraag) die een zen leerling van zijn meester moest oplossen. Ook de moderne spirituele leerling moet deze innerlijke meditatieve ervaringen doorstaan om de Waarheid te naderen, de waarheid die tot het mensheids- en wereldgeheim leidt.
Uiteindelijk na een lange periode heeft de alleen gelaten leerling de ervaring dat het mannelijke beeld als het ware tegen hem zegt:
Ik ben de kennis
Maar wat ik ben is geen Zijn
De leerling kreeg hierbij de schrik ervaring dat de ideeën gewoon ideeën waren zonder een werkelijke zijns toestand, dus : illusie. Wanneer hij dan voor het andere beeld stond, kreeg hij te horen:
Ik ben de fantasie
Maar wat ik ben, heeft geen waarheid
Zo werd de leerling geplaatst voor de feiten dat wat de ideeën waren zonder een zijnstoestand en wat de fantasie was zonder waarheid.
En wat is Waarheid? Een immens moeilijke vraag werd hier de leerling gesteld.
Hij moest diep in zich zelf gaan graven om tot een antwoord te komen.
Uiteindelijk leerde de mens zo zich zelf als microkosmos, als geestzielewezen kennen in samenhang met de macrokosmos. Hij leerde ook het worden, weven, ontstaan en vergaan in de macrokosmos en het zich als in een metamorfose omstulpen. Dit was een ongekend belangrijke ervaring.
De grootste bloei van deze Hibernische mysteriën ging vooraf aan het grote mysterie van Golgotha en de leerlingen werden als het ware op dit geheimenis voorbereid. Zij werden geprepareerd op het gegeven dat alles in de loop der wereldontwikkeling tendeert naar de immens belangrijke gebeurtenis op Golgotha. Wanneer dan de Christus sterft aan het kruis op Golgotha, beleeft men in de Hibernische mysteriën tegelijkertijd het Golgotha mysterie in beelden. Met andere woorden: op het Hibernische eiland werd geestelijk geschouwd dat wat voor de lijflijke ogen in Palestina gebeurde. Zo beleefde men in Hibernia het mysterie van Golgotha geestelijk en deze wonderlijke imaginatie verhief de toenmalige mensheid met een verinnerlijking op spiritueel gebied.
In verband hiermee moet worden opgemerkt dat de Kelten in Ierland zonder enig probleem het christelijk geloof hebben aangenomen, omdat de druïden de komst van Christus al op hun heilige mysterieplaatsen in geestelijke zin hadden waargenomen. Wat al heel lang verwacht werd, had op een gegeven moment eindelijk plaats gevonden, dus weerstand bieden kwam niet bij de Kelten op!
Er is een sage van de koning van Ulster, Conchobar, die aan zijn druïde vraagt hoe het komt dat er zo’n groot natuurgeweld is los gebroken, want op het moment van de kruisdood sidderen hemel en aarde. De druïde antwoordt hem dat de joden Christus hebben gekruisigd en dat deze daad zo’n duidelijk kenbaar teken geeft.
Dus op het Hibernische eiland beleefde men op bovenzinnelijke wijze de beelden van het mysterie van Golgotha, tegelijkertijd toen zich in Palestina dit mysterie voltrok.
Dit was mogelijk, omdat de mens in die tijd een totaal ander bewustheid had dan in latere tijden.
De tijd van spiritueel bewustzijn ging echter voorbij toen de mens meer en meer behoefte had aan uiterlijke en historisch correcte beelden. Bovendien werden de eilanden uiteindelijk door invasies en twist verscheurd en werden tevens de heiligdommen ontaard. Dat was het einde van de druidische-Hibernische wijsheid en roem. Slechts een enkele bard kon door middel van lied en rune iets van de wijsheid weergeven, en dat verhuld in allegorie en beelden.
Toen brak de tijd aan van een spirituele verduistering en dat maakte de mens minder toegankelijk voor bovenzinnelijke invloeden.
Scources:
[1] Rudolf Steiner: Mysteriengestalten [Mysteriegestalten], GA 232 (1904)
[2] Hans Gsänger, Irland. Insel des Abel. Die irischen Hochkreuze [Ierland. Abel’s eiland. De Ierse hoogkruisen], Verlag Die Kommenden, 1969
[3] Eleanor C. Merry, The Flaming Door – The Mission of the Celtic Folk-Soul [De vlammende deur – de missie van de Keltische volksziel], Knowledge Books, East Grinstead 1936
