De harmonie der sferen

De harmonie der sferen

Vele woorden komen tot een mens. Vele stemmen vragen onze aandacht.

Hoewel de ontvanger een sleutelpositie inneemt, zal hij toch heel bewust en wakker moeten zijn om geen slachtoffer te worden van al deze invloeden.

Er zijn delen van onze persoonlijkheid die wij niet voldoende kennen. De trillingen van woorden, muziek, ideeën, beelden en verlangens werken in op deze donkere, onbewuste gebieden in onszelf. Het gevaar komt niet zozeer van de zijde van het goddelijke Woord: het roept, maar dwingt niet. In het goddelijke Woord is vrijheid. We kunnen de ons geboden mogelijkheden gebruiken, of niet. Anders wordt het wanneer de mens zich met het woord gaat bemoeien. Beïnvloeding van de massa, aanjagen van angst, manipulatie en reclame. Het zijn voorbeelden van de bindende macht van de trillingswetten. Magie is zeer reëel en elke mens heeft er mee te maken, bewust of onbewust.

Mysterieuze ervaring

Te midden van deze woeste oceaan van energetische golven, in deze chaos van vibraties, verschijnt soms een moment van openheid, van helderheid, van inzicht. Onverwacht, zoals een bliksemstraal de duistere hemel klieft.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog overkwam een Britse officier iets vreemds. ‘s Avonds tijdens een wandeling overviel hem een mysterieuze ervaring van zo’n dertig seconden. Vanuit de lucht leken harmonische galmen te komen. ‘Dat is de harmonie der sferen,’ dacht de officier. Vervolgens zag hij hemellichamen die zowel licht als muziek voortbrachten. ‘Ik stond stil op het jaagpad en dacht: hoe wonderlijk zou het zijn om te sterven op dit moment,’ aldus de officier. [1]

Een prachtige ervaring. Ook is het goed verklaarbaar waarom de officier op dat moment aan sterven dacht; we komen hier later op terug.

Blijkbaar kende de officier het concept van ‘de harmonie der sferen’. Het voert ons terug naar Pythagoras. Zijn sublieme spiritualiteit, in combinatie met zijn wetenschappelijke verstand, leidde tot dit alomvattende beeld van kosmos en mens. Er wordt van hem gezegd dat hij werkelijk de hemelse akkoorden hoorde, dat de oren van zijn ziel waren afgestemd op de klanken en vibraties van de planeten en sterren in hun sferen.

Samenhang en verhouding

Wat sterk in de visie van Pythagoras naar voren komt, is de harmonie van het universum: de samenhang en verhoudingen tussen de dingen. De hele getallen van één tot tien drukten voor hem geestelijke realiteiten en hun onderlinge verhoudingen uit. Hij deed experimenten met snaren en ontdekte de kosmische principes die schuilgaan onder dat wat wij harmonie of disharmonie noemen. Waarom ervaren wij iets als harmonisch of disharmonisch?

Een mens ervaart iets als harmonisch als het overeenstemt, resoneert, met zijn innerlijke wezen. Het gaat om verhoudingen. Hoe verhouden de bron en de ontvanger zich tot elkaar.

In de Universele Leer wordt het universum in zijn totaliteit aangeduid als een systeem van zeven sferen, zeven levensvelden, ook wel zeven kosmische gebieden genoemd. Wij, als aardse mensen met een tijdruimtelijk bewustzijn, kunnen ons daar moeilijk een voorstelling van maken. Dat zegt meer over ons dan over het universum. Blijkbaar verhoudt ons ik-centrale bewustzijn zich niet harmonisch tot het geheel van de schepping.

Toch ervoer zowel Pythagoras als de Britse officier de harmonie der sferen. De een permanent, de ander voor een kort moment. Hoe is dat te verklaren? Dat is alleen mogelijk als het zevenvoudige wezen van het universum ook principieel en structureel in de mens als totaliteit verankerd is. Er bestaat een structurele harmonie tussen de mens als microkosmos en het universum als macrokosmos.

Een citaat:

En Jezus zeide: Wat ook God, de ene, heeft gemaakt, is goed en evenals de grote eerste oorzaak zijn alle zeven geesten goed en alles wat uit hun scheppende handen komt is goed. Nu hebben alle geschapen dingen hun eigen kleur, klank en vorm, maar sommige klanken, hoewel goed en zuiver op zichzelf, veroorzaken disharmonieën, wanluidende klanken, wanneer zij vermengd worden. [2]

Disharmonie

Zowel de mens als microkosmos als het universum zijn scheppingen van de zeven geesten en zijn dus goed. Wanneer we echter de verwoestingen en chaos op aarde gadeslaan, begrijpen we dat er iets niet in orde is. Er is disharmonie. Blijkbaar hebben we de klanken disharmonisch vermengd.

De mens zit met een dubbel probleem dat in wezen hetzelfde probleem is. Ten eerste staan wij disharmonisch tegenover het universum, ten tweede zijn wij disharmonisch in onszelf en lijden aan innerlijke gespletenheid.

Beginnen we met onszelf. We zien disharmonie tussen hoofd, hart en handen. Anders uitgedrukt: de primaire functies van denken, voelen en willen verhouden zich chaotisch tot elkaar. Spiritueel gezien zouden we kunnen zeggen dat de harmonie en samenhang tussen geest, ziel en lichaam verbroken is. We zijn ons niet bewust van de geestelijke structuur van onze microkosmos, waardoor onze ziel stuurloos is en op experimentele wijze allerlei klanken en vibraties heeft vermengd. Het resultaat openbaart zich in ons lichaam en door onze handen.

Psychologen hebben deze innerlijke anarchie opgemerkt en geprobeerd enige ordening aan te brengen. Met aardse middelen en therapieën kan dat tot op zekere hoogte. We kunnen onze persoonlijkheid stabiliseren en in het maatschappelijke leven is dat nuttig. Toch kunnen we op die manier de fundamentele disharmonie van het ik-bewustzijn niet te boven komen: de harmonie der sferen zal ons innerlijke oor niet bereiken.

Waarom niet? Het ik-centrale bewustzijn ziet zichzelf als een afgescheiden wezen en jaagt persoonlijke belangen na. Hoe zou een dergelijk bewustzijn de totaliteit van de harmonie der sferen kunnen horen? Hoe zou een dissonant kunnen meeklinken in de hemelse symfonieën?

Dood en wedergeboorte

Een diep ingrijpende en structurele transformatie is nodig om de harmonie der sferen te kunnen horen. Het is een proces dat kan worden aangeduid als sterven en worden wedergeboren, waarbij beide processen worden gezien als innerlijke transformaties.

De geschiedenis van de Britse officier heeft in dit verband interessante kenmerken. Het is oorlog. Het collectieve resultaat van alle ik-centrale mensen. Strijd, pijn, haat, ellende en verdriet. Het ik-bewustzijn ondergaat de hopeloosheid van zijn eigen bestaan en valt voor een kort moment ‘stil’. Even staakt het zijn activiteit. De officier denkt: hoe wonderlijk zou het zijn om te sterven op dit moment. In feite was hij, innerlijk beschouwd, voor een moment gestorven. De tijdslijn werd een punt, een brandpunt van de eeuwigheid. Hij stond in de harmonie der sferen. Hij werd zich bewust van het hemelse licht en geluid dat altijd en alomtegenwoordig aanwezig is. Pythagoras, met zijn verlichte ziel en zijn daarop afgestemde persoonlijkheid, ervoer de harmonie der sferen permanent. Zijn ik-centrale bewustzijn was definitief gestorven en vervangen door een geestelijk zielebewustzijn. Bij de officier hernam na dertig seconden het ik-bewustzijn zijn oude machtspositie. Het was weer oorlog.

Orde en plaats

Harmonie heeft te maken met de samenhang tussen verschillende elementen, met de juiste plaats en orde. Beschouwen we ons zonnestelsel met tijdruimtelijke ogen, dan zien we de zon in het centrum en daaromheen de planeten in hun omloopbanen. De planeten verhouden zich op bepaalde wijze tot de zon en ook tot elkaar. Er is harmonie, orde en ritme.

De aarde heeft ook haar plaats en taak. Het probleem met het ik-bewustzijn is dat het noch de plaats, noch de taak van zijn aardse bestaan kan inschatten. Het ziet zichzelf staan als in het centrum; het droomt zichzelf de zon. Het ik-centrale bewustzijn, de leidende factor van onze persoonlijkheid, beweegt zich buiten zijn baan. Op die manier raken de verhoudingen verstoord, met als resultaat: chaos en strijd.

Zoals het ons bekende zonnestelsel een centrale levensbron heeft, heeft ook het goddelijke universum een centrale zon. Jezus sprak van de ‘grote eerste oorzaak en de zeven geesten’. Alles wat uit hun handen komt is goed.

De geestelijke zon en de zeven geesten zijn niet materieel. De materie als het wezenlijke, het essentiële beschouwen – zoals het ik-bewustzijn dat doet – is een vergissing.

Voor dit onbegrip betalen we een hoge prijs, want het veroorzaakt vermengingen. Zoals de macrokosmos en het zonnestelsel zevenvoudig van structuur zijn, zo bestaan ook de microkosmos en het atoom uit zeven levensvelden. Ook onze microkosmos heeft een centrale geestelijke zon. Het is de geestelijke idee van de ware mens van wie gezegd kan worden:

God schiep de mens naar zijn evenbeeld. [3]

Vermenging

Van onze innerlijke geestelijke zon gaan invloeden en stralingen uit. De stoffelijke ik-mens kan deze invloeden niet op de juiste wijze verwerken, omdat hij daarvoor het geschikte voertuig, het benodigde intermediair mist. Toch werken deze invloeden op een verborgen en verdraaide wijze in het astrale lichaam van een mens. Dat leidt tot vermengingen. Een voorbeeld. Wanneer de innerlijke zon een straling uitzendt die we kunnen aanduiden als ‘liefde’, dan vertaalt de stoffelijke mens deze straling naar zijn eigen niveau. Hij zoekt een partner om zijn liefde mee te delen. Wij vermengen geestelijke en stoffelijke invloeden, zetten de geestelijke stralingen om in aardse verlangens. Zend ons geestelijke centrum stralingen uit die te maken hebben met waarheid en wijsheid, dan storten we ons op de wetenschap.

Het ware doel dat in de geestelijke stralen verborgen ligt, blijft op die manier onbereikbaar. Als stoffelijke mensen geven we het verkeerde antwoord. We blijven zoeken, rennen en jagen.

Catharose de Petri schrijft:

O zeker, het is niet alleen kwaad dat de mens als lichtkracht in zijn stelsel opneemt. Maar dat wordt ook nimmer verondersteld. Als natuurgeboren wezen vertoont hij een vermenging van goed en van kwaad. Als een onontwarbare kluwen zijn die tweelingkrachten der natuur in zijn levensstaat te vinden. Met als gevolg: grote vermoeidheid, onbegrip, ziekte, kristallisatie en dood. [4]

De stof heeft zijn eigen wetten. Atomen worden samengebonden in vormen en weer ontbonden in atomen. Begin en einde; einde en begin. Ware geestelijke ideeën, eeuwige harmonieuze scheppingen, kunnen niet gerealiseerd worden in de materie.

Hogere octaaf

Toch draagt zowel de microkosmos als het atoom de structurele mogelijkheden tot herstel van geestelijk leven in zich. De microkosmos in zijn totaliteit bestaat uit zeven levensvelden en het stoffelijke aanzicht is slechts een fractie van het geheel. Het gaat erom dat we de dingen op hun juiste plaats zetten, dat we de juiste verhoudingen gaan inzien.

Nemen we het beeld van het zonnestelsel in ons op. De zon, de planeten en de maan. Belangrijk is dat we doordringen tot de geestelijke betekenis van zowel het uiterlijke als het innerlijke universum.

De centrale geestelijke zon is de bron van kracht, wijsheid en liefde, van leven. Tussen ons op aarde en deze zon bestaat een afstand. Het is meer een verschil in vibratie dan in kilometers. De planeten fungeren als tussenstations, als transformatoren van geestelijke stralingen. Ze stralen krachten uit die wij kunnen opnemen en gebruiken als bouwstenen voor onze ziel. We beschouwen de planeten dus in hun hogere, geestelijke octaaf.

Voor de duidelijkheid: we bedoelen niet de invloeden die in astrologische systemen worden beschreven. Astrologie analyseert de werkingen van de planeten in hun lagere, tijdruimtelijke octaven. Geestelijke leringen en astrologie hebben beide hun eigen plaats, het gaat erom dat we het verschil begrijpen. Astrologie beschrijft hoe de planeetinvloeden tot ons komen via de energetische draden van ons karma, hoe het verleden uitwerkt in het heden en ons levenslot bepaalt. Het spinnenweb van het verleden, dat om ons heen aanwezig is als een persoonlijke aurische hemelsfeer, vormt onze geboortehoroscoop. Deze aurische sfeer bepaalt hoe wij het universum ervaren.

De hogere, geestelijke octaven van de planeten streven ernaar het aurische spinnenweb van het verleden teniet te doen, zodat de planeetkrachten direct en zuiver tot ons komen. Direct en zuiver wil zeggen: niet omgebogen en getransformeerd tot tijdruimtelijke krachten. Astrologie gaat over het begrijpen van het verleden, maar ware spiritualiteit gaat over bevrijding van het verleden. Wanneer we ons afstemmen op geestelijke krachten, zullen deze ons vrijkopen van de aarde en een nieuw universum voor ons openen. De harmonie der sferen ondergaan, betekent het waarnemen van de hogere geestelijke octaven van ons zonnestelsel.

Nieuw bewustzijn

Voor de bouw van een nieuw bewustzijn, een nieuwe ziel, gebruiken we de wijsheid en kennis van Mercurius, de liefde van Venus, de daadkracht van Mars, de openbaringen van Jupiter en uiteindelijk trekken we door de poort van Saturnus.[5] Dan is onze wedergeboren ziel in staat om de stralingen van de geestelijke zon direct op te nemen. Dan bestaat er harmonie tussen geest, ziel en lichaam. Alles staat op de juiste plaats.

Deze samenhang, deze samenzang, geeft ons een impressie van de harmonie der sferen. We zien iets van de hemelse symfonieën; we horen de planeten zingen in hun banen.

Door de structurele overeenkomst tussen kosmos en microkosmos, begrijpen we dat de aarde, de planeetsferen en de geestelijke zon ook in ons innerlijk bestaan. Kan onze nieuwe ziel zich direct verbinden met ons centrale geestelijke hart, dan openen we de deur van de innerlijke tempel. Het voorhangsel scheurt en we staan in het heilige der heiligen, daar waar de ark van het verbond wordt bewaard.

En in de ark ligt de magische profetenstaf op uw hand te wachten; zij is de sleutel tot alle verborgen bedoelingen van het heden, van de toekomst en het verleden. En dan voorwaar, daar is het manna, het verborgen brood des levens; en hij die hiervan eet, zal nooit sterven. [6]

Dat de magische profetenstaf, waarmee het vernieuwde slangenvuur wordt aangeduid, op onze hand ligt te wachten, betekent dat de klanken van de harmonie der sferen ook op aarde kunnen worden aangewend. Het is een kracht die harmonie en vrede brengt. Hij die deze innerlijke profetenstaf bezit, spreekt het Woord. Hij spreekt en handelt door de totaliteit van het zevenvoudige universum. De zeven oerklanken klinken in hem en door hem. De harmonie der sferen openbaart zich op aarde als genezende stromen van etherkrachten. Het is het Woord dat de harmonie der sferen in zich draagt.

Bronnen:

[1] Hardy, Alister, The Spiritual Nature of Man, Oxford 1979. (Geciteerd van dit artikel)

[2] Het Aquarius Evangelie van Jezus de Christus 39:11-12

[3] Het Aquarius Evangelie van Jezus de Christus 40: 22-23

[4] Petri, Catharose de, Het Levende Woord, hoofdstuk ‘Het geheim van gnostieke magie’

[5] Zie Dei Gloria Intacta, het christelijke inwijdingsmysterie, J. van Rijckenborgh

[6] Het Aquarius Evangelie van Jezus de Christus 40: 22-23

Deel dit artikel

Artikel informatie

Datum: oktober 25, 2025
Auteur: Niels van Saane (Bulgaria)
Foto: cosmos-Bild-von-Виталий-auf-Pixabay CC0

Featured image: